آيين نامه اجرايي قانون تأسيس

تصویب نامه شماره ۱۱۶۳۳۱/ت۵۸۸۶۳هـ مورخ 29/9/1400 هیات وزیران

هيأت وزيران در جلسه 24 /9 /1400 به پيشنهاد بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران (با همكاري سازمان مديريت بحران كشور و تأييد هيئت امناي صندوق بيمه حوادث طبيعي ساختمان) و به استناد ماده (15) قانون تأسيس صندوق بيمه همگاني حوادث طبيعي – مصوب 1399 -، آيين نامه اجرايي قانون ياد شده را به شرح زير تصويب كرد:

آيين نامه اجرايي قانون تأسيس صندوق بيمه همگاني حوادث طبيعي
مصوب 1400,09,24
با اصلاحات و الحاقات بعدي

فصل اول – كليات و تعاريف

ماده 1 – در اين آيين نامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار مي روند:

1- قانون: قانون تأسيس صندوق بيمه همگاني حوادث طبيعي – مصوب 1399 – .

2- صندوق: صندوق بيمه حوادث طبيعي ساختمان.

3- بيمه مركزي: بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران.

4- حوادث طبيعي: حوادث مندرج در ماده (1) قانون از جمله زلزله،‌ سيل،‌ طوفان،‌ صاعقه، ‌سنگيني برف، رانش زمين، ريزش كوه و دريالرزه (سونامي).

5- واحد مسكوني: هر واحد ساختماني با كاربري مسكوني كه داراي انشعاب قانوني برق براي مصارف خانگي مي باشد.

6- واحد غيرمسكوني: هر واحد ساختماني با كاربري غيرمسكوني (تجاري، اداري (عمومي)،‌ صنعتي و كشاورزي) كه داراي انشعاب قانوني برق مي باشد.

7- حق بيمه: وجوهي كه به موجب قانون بابت پوشش بيمه پايه توسط بيمه گذاران و دولت حسب مورد پرداخت مي شود.

8- بيمه پايه: پوشش بيمه اي كه صندوق به موجب مقررات مربوط متعهد به ارايه آن به بيمه گذار مي باشد.

9- مالك: هر شخص حقيقي يا حقوقي كه سند يا مدارك اثبات كننده دال بر مالكيت وي باشد.

10- بيمه گذار: هر شخص حقيقي مالك واحد مسكوني يا غيرمسكوني كه مكلف به پرداخت حق بيمه مندرج در قبض برق خود مي باشد.

11- ذي نفع بيمه پايه: بيمه گذار، وراث قانوني يا قائم مقام قانوني وي كه خسارت مالي به او پرداخت مي شود.

12- سامانه: سامانه ارايه خدمات بيمه پايه حوادث طبيعي ساختمان.

13- خسارت مالي: هزينه هاي مربوط به بازسازي و يا تعمير واحد مسكوني يا غيرمسكوني و سهم آنها از مشاعات ناشي از حوادث طبيعي كه صندوق با رعايت حداكثر تعهد مقرر در آيين نامه اجرايي ماده (2) قانون متعهد به جبران آن است.

14- حساب ويژه: حساب ويژه حوادث طبيعي موضوع ماده (5) قانون كه توسط بيمه مركزي ايجاد و اداره مي شود.

فصل دوم – تكاليف صندوق و دستگاه هاي ذي ربط در خصوص بيمه پايه

ماده 2 – صندوق موظف است با همكاري دستگاه هاي ذي ربط، سامانه را به صورت برخط با امكان ارتباط با سامانه خدمت رساني اين دستگاه ها طراحي و ايجاد كند. دستگاه هاي موضوع ماده (2) قانون مديريت بحران كشور – مصوب 1398 – موظفند كليه اطلاعات مورد نياز صندوق در چهارچوب اين آيين نامه را از طريق سامانه مذكور براي صندوق ارايه نمايند.

تبصره– صندوق موظف است دسترسي بيمه مركزي به سامانه را فراهم نمايد . بيمه مركزي دسترسي شركت هاي بيمه ارايه دهنده خدمات بيمه تكميلي به اطلاعات را از طريق سامانه فراهم مي كند.

ماده 3 – وزارت تعاون،‌ كار و رفاه اجتماعي موظف است حداكثر تا نيمه شهريورماه هر سال اطلاعات بيمه گذاران تحت پوشش كميته امداد امام خميني (ره)، سازمان بهزيستي كشور و يا ساير افرادي كه از پرداخت حق بيمه پايه ناتوان هستند را از طريق سامانه به صندوق ارسال نمايد.

ماده 4 – وزارت نيرو و شركت هاي توزيع نيروي برق موظفند از طريق ايجاد دسترسي به اطلاعات سامانه مشتركين، اطلاعات مربوط به كليه واحدهاي مسكوني و مشاعات كه به آنها انشعاب قانوني برق داده شده است و تغييرات بعدي آن را به ترتيبي كه بين وزارت نيرو و صندوق توافق مي شود،‌ از طريق سامانه در اختيار صندوق قرار دهند.

ماده 5 – صندوق موظف است:

1- پس از دريافت اطلاعات موضوع مواد (3) و (4) اين آيين نامه، حداكثر حق بيمه پايه هر واحد مسكوني را تا پايان شهريورماه هر سال با رعايت آيين نامه موضوع ماده (2) قانون براي پيشنهاد درج در لايحه بودجه سنواتي تعيين و به سازمان برنامه و بودجه كشور اعلام نمايد.

2- بر اساس اطلاعات موضوع مواد (3) و (7) اين آيين نامه، سهم دولت از حق بيمه پايه واحد مسكوني و همچنين تعهد دولت از محل آيين نامه اجرايي تبصره (2) ماده (4) قانون را تا پايان شهريورماه هر سال محاسبه و براي درج در لايحه بودجه سنواتي به سازمان برنامه و بودجه كشور اعلام نمايد.

3- حداكثر تعهد صندوق و سهم بيمه گذاران واحدهاي مسكوني از حق بيمه پايه بر اساس ارقام مندرج در قوانين بودجه سنواتي را از طريق سامانه به وزارت نيرو و شركت هاي توزيع نيروي برق اعلام كند. درج اطلاعات مذكور در سامانه و قبض برق هر واحد مسكوني به منزله تعهد صندوق جهت جبران خسارت مالي از محل بيمه پايه حوادث طبيعي ساختمان است.

ماده 6 – در اجراي تبصره (1) ماده (4) قانون، سهم بيمه گذار و سهم دولت از حق بيمه پايه واحدهاي مسكوني به شرح جدول زير تعيين مي شود:

ماده 7 – وزارت نيرو و شركت هاي توزيع نيروي برق موظفند با رعايت ماده (6) اين آيين نامه، صد درصد (100 %) حق بيمه پايه سهم بيمه گذاران واحدهاي مسكوني را ضمن درج در قبوض برق هر واحد مسكوني (اعم از كاغذي و الكترونيكي يا ارسال از طريق پيامك)، بلافاصه پس از وصول،‌ به حساب خزانه داري كل كشور واريز نمايند. خزانه داري كل كشور موظف است ظرف يك هفته پس از وصول، مبالغ حق بيمه مذكور را به حساب صندوق واريز كند.

تبصره 1 – وزارت نيرو و شركت هاي توزيع برق مكلفند اطلاعات مشتركين برق واحدهاي مسكوني را كه حق بيمه پايه خود را پرداخت كرده اند به ترتيبي كه بين وزارت نيرو و صندوق توافق مي شود، از طريق سامانه به صندوق ارسال نمايند.

تبصره 2 – وزارت نيرو شركت هاي توزيع نيروي برق مكلفند نسبت به صدور قبض برق و دريافت حق بيمه سهم بيمه گذاران كم مصرف كه مشمول معافيت پرداخت هزينه برق مصرفي بوده ولي جزء گروه هاي هدف موضوع تبصره (2) ماده (4) قانون نمي باشند،‌ اقدام و وجوه دريافتي را به ترتيب مقرر در اين ماده به خزانه داري كل كشور واريز نمايند.

ماده 8 – سهم دولت از حق بيمه پايه واحد مسكوني با رعايت ماده (6) اين آيين نامه، در ابتداي هر سال از محل اعتبار موضوع ماده (10) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت – مصوب 1380 – و همچنين كل حق بيمه سالانه مشمولين تبصره (2) ماده (4) قانون از محل اعتبار موضوع ماده (10) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت – مصوب 1380 – و اعتبارات موضوع مواد (16) و (17) قانون مديريت بحران كشور – مصوب 1398 – تأمين و مستقيماً به حساب صندوق واريز مي شود.

فصل سوم – تكاليف صندوق و بيمه مركزي در رسيدگي به خسارت مالي

ماده 9 – صندوق موظف است پس از وقوع حوادث طبيعي منجر به خسارت مالي، نسبت به اعزام كارشناس به محل حادثه اقدام و با رعايت دستورالعمل نحوه رسيدگي و پرداخت خسارت مالي، ميزان خسارت مالي وارد شده به هر واحد مسكوني را تعيين و تعهدات خود را با رعايت حداكثر تعهد تعيين شده در آيين نامه اجرايي ماده (2) قانون، ظرف دو هفته از تاريخ وقوع حادثه به ذي نفع بيمه پايه ايفا كند.

تبصره– دستورالعمل نحوه رسيدگي و پرداخت خسارت مالي ظرف يك ماه از تاريخ تصويب اين آيين نامه، توسط صندوق تهيه و به تصويب هيأت امنا مي رسد.

ماده 10 – حداكثر مبلغ ريالي تعهد ساليانه صندوق در قبال هر واحد مسكوني به ازاي هر حادثه است و در صورت وقوع مجدد حوادث طبيعي، صندوق تا سقف موضوع ماده (2) قانون و آيين نامه اجرايي آن تعهد خواهد داشت.

ماده 11 – چنانچه يك واحد مسكوني پوشش بيمه تكميلي حوادث طبيعي موضوع قانون را از يكي از شركت هاي بيمه داشته باشد، خسارت هاي مالي مربوط تا سقف تعهدات بيمه پايه توسط صندوق جبران و مابه التفاوت آن از محل پوشش بيمه تكميلي مذكور و بر اساس ضوابط و مقررات مربوط پرداخت خواهد شد.

ماده 12 – هيأت عامل صندوق مي تواند پس از تأييد هيأت امنا و تصويب هيأت وزيران به تدريج پوشش بيمه صندوق را به ساختمان هاي غيرمسكوني تعميم دهد.

تبصره– پس از تصويب هيأت وزيران در خصوص ارايه پوشش هاي بيمه اي صندوق به واحدهاي غيرمسكوني، احكام مرتبط با واحدهاي مسكوني در متن اين آيين نامه به واحدهاي غيرمسكوني نيز تعميم داده مي شود.

فصل چهارم – نظارت بر انجام تعهدات صندوق

ماده 13 – صندوق موظف است در اجراي تكليف مقرر در ماده (7) قانون، اطلاعات، گزارش ها و مستندات زير را از طريق سامانه به بيمه مركزي ارايه نمايد:

1- گزارش بيم سنجي (آكچوئري) صندوق مشتمل بر تعيين مجموع تعهدات صندوق،‌ كفايت منابع آن براي ايفاي تعهدات و كفايت پوشش هاي اتكايي به صورت سالانه و به روزرساني اين گزارش بعد از پرداخت خسارت هاي مالي هر سه ماه يك بار.

2- اطلاعات مربوط به گزارش هاي موضوع ماده (9) اين آيين نامه كه مبناي پرداخت خسارت مالي توسط صندوق بوده است، به تفكيك هر حادثه طبيعي و هر واحد مسكوني ظرف يك ماه از تاريخ وقوع هر حادثه.

3- نسخه اي از صورت هاي مالي و گزارش عملكرد هيأت عامل در هر سال مالي حداقل يك ماه قبل از جلسه هيأت امنا با موضوع رسيدگي به صورت هاي مالي و گزارش عملكرد سالانه.

ماده 14 – بيمه مركزي موظف است پس از دريافت گزارش ها و مستندات بندهاي (1)، (2) و (3) موضوع ماده (13) اين آيين نامه، نظرات خود را در رابطه با انجام تعهدات صندوق به هيأت امناي صندوق گزارش نمايد.

ماده 15 – صندوق موظف است مطابق تبصره (1) ماده (16) قانون مديريت بحران كشور، گزارش نحوه مصرف اعتبارات ماده ياد شده را در مقاطع زماني شش ماهه تهيه و به وزارت كشور (سازمان مديريت بحران كشور) ارايه دهد.

فصل پنجم – پوشش اتكايي بيمه پايه^*

ماده 16 – صندوق موظف است با پرداخت حق بيمه مربوط پوشش هاي اتكايي لازم را از حساب ويژه اخذ نمايد. بيمه مركزي از طريق حساب ويژه موظف است پوشش اتكايي مورد نياز صندوق را تأمين نمايد.

تبصره 1– نحوه واگذاري پوشش اتكايي بيمه پايه صندوق به حساب ويژه،‌ ميزان كارمزد و ساير موضوعات مربوط به موجب دستورالعملي خواهد بود كه به پيشنهاد مشترك صندوق و بيمه مركزي به تصويب شوراي عالي بيمه مي رسد.

تبصره 2– پس از وقوع حوادث طبيعي، بيمه مركزي موظف است در چهارچوب قرارداد اتكايي مربوط از محل حساب ويژه،‌ ظرف يك هفته از درخواست صندوق نسبت به پرداخت خسارت مالي سهم حساب ويژه اقدام نمايد.

ماده 17 – اخذ پوشش اتكايي توسط صندوق از ساير مؤسسات بيمه اتكايي داخل و خارج از كشور بلامانع است. واگذاري به خارج از كشور منوط به اخذ موافقت قبلي از بيمه مركزي مي باشد.

فصل ششم – نحوه اداره حساب ويژه^*

ماده 18 – بيمه مركزي موظف است پس از تصويب اساسنامه صندوق، حساب ويژه موضوع ماده (5) قانون را به منظور پوشش اتكايي بيمه پايه ايجاد كند. به منظور استقلال مالي و حقوقي حساب ويژه از بيمه مركزي، شناسه ملي و كد اقتصادي به اين حساب تخصيص مي يابد . بيمه مركزي موظف است از طريق مرجع ثبت شركت ها اقدامات لازم را در اين خصوص به عمل آورد.

ماده 19 – هيأت عامل بيمه مركزي مسئوليت اداره اين حساب را بر عهده دارد و موظف است گزارش عملكرد سالانه و صورت هاي مالي اين حساب را به طور مستقل تنظيم و هم زمان با بررسي صورت هاي مالي بيمه مركزي به مجمع عمومي بيمه مركزي گزارش نمايد.

ماده 20 – مجمع عمومي بيمه مركزي مسئول رسيدگي و تصويب بودجه و صورت هاي مالي سالانه اين حساب مي باشد.

ماده 21 – سازمان حسابرسي مسئول رسيدگي به صورت هاي مالي سالانه حساب ويژه است. صورت هاي مالي سالانه حساب ويژه يك ماه قبل از تشكيل مجمع عمومي بيمه مركزي تسليم سازمان مذكور خواهد شد تا آن سازمان گزارش خود را درباره آن تهيه و ضمن اظهار نظر به مجمع عمومي بيمه مركزي تسليم كند.

ماده 22 – نحوه سرمايه گذاري منابع حساب ويژه، تابع ماده (12) قانون است.

ماده 23 – منابع حساب ويژه عبارتند از:

1- دوازده (12 %) از محل اعتبار موضوع ماده (10) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت با تخصيص صد درصد (100 %) كه سالانه در اين حساب توديع مي شود.

2- مبالغ پرداختي از محل ماده (8) قانون.

3- حق بيمه هاي دريافتي از صندوق و كارمزد مربوط به واگذاري ها.

4- درآمد حاصل از سرمايه گذاري ها.

ماده 24 – مازاد درآمد بر هزينه هر دوره مالي حساب ويژه‌، سود ويژه سالانه بيمه مركزي تلقي نمي شود و مشمول پرداخت ماليات بر درآمد عملكرد نمي باشد و به عنوان اندوخته به دوره بعد منتقل مي شود.

ماده 25 – برداشت از منابع بيمه مركزي بابت تعهدات حساب ويژه ممنوع است و جبران كسري منابع اين حساب تابع ضوابط ماده (8) قانون مي باشد.

معاون اول رئيس جمهور – محمد مخبر

* براساس نامه شماره 33855 مورخ 15/4/1401 رئیس مجلس شورای اسلامی موضوع اعلام نظر هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین؛ مواد (16)، (17)، (18)، (22) و بندهای 3 و 4 ماده (23) آیین نامه اجرایی قانون تاسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی ملغی الاثر می باشد.

فایل نسخه اصلی آیین نامه